| Landschap en landbouw in middeleeuws Vlaanderen (1995) |
| papieren boek van Adriaan Verhulst over het ontstaan van het Vlaamse landschap |
| Landschap en landbouw in middeleeuws Vlaanderen (1995) |
| papieren boek van Adriaan Verhulst over het ontstaan van het Vlaamse landschap |
Plaatsnaam eindigend op -g(h)em
Een naam eindigend op -gem is een Vlaamse plaatsnaam, een toponiem
Zo'n 800 dergelijke plaatsen zijn door invallende Frankische stammen gesticht in westelijk Vlaanderen in de 6e tot de 10e eeuw
Sommige bronnen noemen de 5e tot 7e eeuw, de periode van de grote volksverhuizingen na de ineenstorting van het Romeinse Rijk
Op Wikipedia staan lijstjes van hedendaagse -gem plaatsnamen en -heem namen, echter verre van compleet!
Betekenis van de -ghem namen
Het eerste deel van zo'n -ghem naam was steeds een germaanse of frankische persoonsnaam
Oorspronkelijke vorm: [persoonsnaam] + [inga] + [heim], vrij vertaald: Huis van ...
Op een woordenboeksite staat een zeer uitgebreide lijst met oude en nieuwe vormen, mits aanvinken subbetekenissen en citaten
Verbastering
Met de opkomst van christelijke namen raakten deze persoonsnamen in onbruik en kon het grote verbasteren van de plaatsnamen beginnen...
De oorspronkelijke vorm, de germaanse persoonsnaam, is tegenwoordig meestal niet meer te herkennen
Het is een onderwerp van taalkundige studie waarover het laatste woord nog niet gezegd is, echter meestal binnen de besloten wereld van universiteiten
Ligging van de -g(h)em plaatsnamen
Adriaan Verhulst heeft het ontstaan van de -gem plaatsnamen beschreven in zijn boek Landschap en Landbouw in Middeleeuws Vlaanderen, op pagina 118-119
Op Eupedia staat The origins and meaning of Belgian place names met - verre van complete - kaartjes van de verspreiding in Vlaanderen en Wallonië
De -gem plaatsnamen komen grofweg voor ten westen van de lijn Antwerpen-Brussel tot in de Boulonnais bij het Franse Boulogne-sur-mer
Ten oosten van de lijn Antwerpen-Brussel is de g weggevallen of eindigt de naam op -kom
In Frankrijk zijn de -gem-namen geëvolueerd tot -inghem, in Wallonië tot -enghien, in Brussel tot -ghem, in Vlaanderen tot -gem en in Nederland tot -em
| enkele van de ca. 800 plaatsnamen eindigend op -inghem, -ghem, -enghien en -gem |
Haneg(h)em
En waar ligt dan Haneg(h)em?
De kennelijk ervan afgeleide familienaam wordt algemeen als Nederlands beschouwd, afkomstig uit Vlaanderen
Frans Debrabandere's Woordenboek van de Familienamen in België en Noord-Frankrijk situeerde in de laatste uitgave van 2003 de plaats in Oost- of West-Vlaanderen:
| een onverklaarde herkomstnaam (Woordenboek van de familienamen in 2003) |